Polski
Við erum komin að þolmörkum. Kerfið sem á að þjóna okkur, fólkinu í landinu, hefur
brugðist. Það þjónar ekki heimilunum, fjölskyldunum eða börnunum okkar. Það þjónar ekki
framtíðinni. Það þjónar aðeins fjármálakerfinu, hagsmunaaðilum og stjórnmálamönnum sem
hafa snúið baki við þjóðinni og gleymt því hvers vegna þeir eru í valdastólum.
Þetta er ekki bara bilun í kerfinu. Þetta er skipulögð valdníðsla. Þetta er kerfi sem er hannað
til að halda okkur niðri – gera okkur að þrælum vaxtaokurs, verðtryggingar og síhækkandi
húsnæðiskostnaðar.
Kerfi sem treystir á að við sættum okkur við það.
Skelfilegar staðreyndir – þetta er Ísland í dag
Lítum á tölurnar. Þetta er raunveruleikinn sem við, fjölskyldurnar okkar og börnin okkar,
þurfum að lifa við:
• 10.000 börn á Íslandi búa við fátækt. Hvernig getum við kallað okkur réttlátt
samfélag þegar eitt af hverjum tíu börnum alast upp í fátækt?
• 60.000 heimili glíma við alvarleg fjárhagsvandræði. Þetta eru fjölskyldur sem eiga
engan annan valkost en að berjast dag frá degi við að greiða sína reikninga.
• 10–17% vextir á húsnæðislánum. Hver á að geta byggt sér framtíð með slíku okri?
Þetta er ósjálfbært, ómannúðlegt og hrein valdbeiting gegn venjulegu fólki.
• 500 milljarðar í hagnaði bankanna á þremur árum. Þetta eru blóðpeningar – teknir
af þeim sem eru núna að missa heimili sín, vonir og lífsgæði.
Þetta er ekki eðlilegt. Þetta á ekki að vera eðlilegt. Og samt sitja stjórnmálamennirnir hjá –
þeir sem eiga að vernda okkur – og gera ekkert, og halda því fram að það sé blússandi
kaupmáttur og hagvöxtur og best að búa á Íslandi.
Hvar er ábyrgðin?
Við höfum treyst Alþingi og Seðlabankanum til að gæta hagsmuna okkar. En þeir hafa
brugðist. Alþingi, með sínum gömlu flokkum sem hafa verið við völd árum saman, hefur ekki
gert neitt til að bæta líf okkar. Þeir leyfa verðtryggingunni að halda áfram. Þeir gera ekkert í
húsnæðisliðnum sem heldur verðbólgunni hárri. Þeir fylgjast með 60.000 heimilum glíma við
snjóhengju húsnæðislána – og gera ekkert, ræða það ekki einu sinni.
Seðlabankinn, sem á að tryggja stöðugleika, hefur breyst í vopn fjármálastofnana. Hann
hækkar vexti til að „halda verðbólgu í skefjum,“ en gleymir að það er húsnæðiskostnaðurinn
sem kyndir undir verðbólgunni. Hann viðheldur kerfi sem tryggir stöðugan hagnað bankanna
– á kostnað heimilanna okkar.
Og stjórnmálafólkið? Þau mæta í kosningabaráttu og segja sömu gömlu lygarnar: „Við erum
á réttri leið.“ „Það þarf aðeins meiri tíma.“ En þau hafa haft áratugi til að laga þetta – og gert
ekkert.
Þetta er fjárhagslegt fangelsi
Kerfið er hannað þannig að við trúum því að þetta sé „eðlilegt.“ Að þetta sé „óumflýjanlegt.“
Að þetta sé „best fyrir landið.“
En á meðan við vinnum okkur í þrot, sitja þeir sem eiga að þjóna okkur þægilega á sínum
verðtryggðu reikningum og hagnast á þjáningu okkar.
Hversu lengi eigum við að þola þetta? Foreldrar eru neyddir til að vinna tvær, jafnvel þrjár
vinnur, bara til að halda heimilinu gangandi. Börnin okkar sjá okkur ekki lengur. Þau búa við
kvíða, þunglyndi og vonleysi. Ungt fólk hefur engan möguleika á að eignast heimili eða sjá
fram á bjarta framtíð.
Þetta er ekki samfélag sem byggir á réttlæti. Þetta er samfélag sem hefur verið sniðið til að
hagnast fáum útvöldum, á kostnað allra hinna.
Þetta er ekki bara efnahagslegt vandamál – þetta er siðferðilegt vandamál
Við verðum að hætta að tala um þetta eins og þetta séu bara tölur á blaði. Þetta er siðferðilegt
hrun. Við erum að brjóta samfélagið okkar niður með því að leyfa þessu að halda áfram.
Hvernig getum við kallað þetta réttlátt samfélag þegar við látum börnin okkar alast upp við
slíkar aðstæður? Hvernig getum við sagt að við séum stolt af landinu okkar þegar 10.000 börn
búa við fátækt og fjölskyldur missa heimili sín í stórum stíl?
Það sem þarf að breytast – núna
Þetta er ekki tíminn fyrir innihaldslausa umræðu. Þetta er tíminn til aðgerða. Hér eru skýrar
og brýnar breytingar sem við verðum að gera:
- Vaxtaþak: Við verðum að setja lög um hámarksvaxtastig Seðlabanka og setja vexti í
4%. Það er óásættanlegt að heimilin í landinu þurfi að greiða 10–17% vexti á lánum
sínum. - Afnám verðtryggingar: Verðtryggingin er skaðvaldur sem tryggir að bankarnir
græði, sama hvað. Hún á að fara. - Fjarlægjum húsnæðisliðinn úr vísitölu neysluverðs: Húsnæðiskostnaður á ekki að
vera drifkraftur verðbólgu. Þetta þjónar aðeins fjármálakerfinu. - Endurskipulagning Seðlabankans: Bankinn á að starfa í þágu okkar – ekki í þágu
fjármagnseigenda. Hann þarf að vera hluti af lausninni, ekki vandamálinu. - Strangari reglur um hagsmunatengsl: Þeir sem taka ákvarðanir fyrir þjóðina mega
ekki hagnast á því. Alþingismenn og embættismenn eiga að starfa fyrir fólkið, ekki
fyrir eiginhagsmuni.
Við lofum engu – við ætlum að framkvæma
Við erum ekki stjórnmálamenn. Við erum ekki hluti af þessu kerfi. Við erum venjulegt fólk
sem hefur fengið nóg og er misboðið. Við þekkjum á eigin skinni hvernig kerfið virkar – og
hvernig það vinnur gegn okkur. Við vitum hvernig þetta hefur eyðilagt heimilin,
fjölskyldurnar og framtíðina.
Við vitum öll hvað skiptir mestu máli og við munum berjast fyrir því.
Því við þurfum öll að muna að við erum þjóðin og ríkið og valdið kemur frá okkur.
Nú er tíminn til að breyta – og hann er núna
Þetta eru ekki venjulegar kosningar. Þetta er augnablikið þar sem við ákveðum hvort við
ætlum að sætta okkur við þetta áfram – eða taka ástandið í okkar eigin hendur.
Við getum kosið gömlu flokkana, sem hafa selt sál sína til fjármálaaflanna og treysta á að við
gefumst upp. En ef við kjósum gömlu flokkana aftur, þá erum við að samþykkja óbreytt
ástand.
Eða við getum kosið breytingar. Kosið fyrir börnin okkar. Fyrir heimilin okkar. Fyrir
framtíðina.
Við eigum ekki að lifa í samfélagi sem hagnast á vonleysi fólks. Við eigum að lifa í samfélagi
sem gefur öllum mannsæmandi líf.
Þetta er ekki lengur boðlegt. Nú er nóg komið. Breytingin byrjar hjá okkur.
Gerum Ísland gott aftur.
Höfundur er Ágústa Árnadóttir, í 2.sæti hjá Lýðræðisflokknum í Norðvesturkjördæmi.
