Hvers virði erum við?

Eftir að hafa greint hvernig við, sem samfélag, erum föst í ofbeldissambandi við kerfið sem átti að þjóna okkur, verðum við að staldra við og spyrja: Hvers virði erum við í raun? Hvert sem við lítum, sjáum við birtingarmyndir þessa kerfis – ótímabær dauðsföll, morð, ofbeldi innan fjölskyldna. Þetta eru ekki bara einstök sorgleg tilvik, heldur lýsing á samfélagi sem hefur brotnað niður. Kerfi sem hunsar raunverulegar þarfir fólksins, krefst stöðugrar framleiðslu og neyslu, en gleymir að manneskjan sjálf þarf stuðning, öryggi og kærleika. Í stað þess að skapa umhverfi þar sem fólk getur blómstrað, heldur samfélagsformið okkur í heljargreipum þar sem vonleysið þrífst og lífsneistinn dofnar.

Hvers vegna er svona mikill sársauki í samfélaginu?

Af hverju líður fólki svona illa? Er það ekki kerfið sjálft – þetta samfélagsform – sem gerir okkur nær ómögulegt að dafna? Allar þessar reglur, skyldur, kröfur og skuldir. Við erum stöðugt að hlaupa, vinna okkur til húðar bara til að komast af. Við borgum skatta, en sjáum enga áþreifanlegan ávinning fyrir okkur. Bankarnir taka stóran hluta af því sem við eigum í formi okurvaxta, og verðbólgan hækkar leiguverð, matvöruverð og aðrar lífsnauðsynjar á meðan launin okkar standa í stað. Lífið verður óbærilegt fyrir marga, og sumir finna enga undankomuleið.

Kerfið hefur náð að kúga okkur svo lengi að við erum hætt að trúa því að það sé hægt að breyta þessu. Við erum hætt að kvarta, hætt að spyrja. Okkur er talið trú um að þetta „sé bara svona,“ og að við verðum að sætta okkur við hlutskiptið og halda áfram að keyra okkur út, í von um eitthvað betra – sem aldrei kemur.

Börnin okkar taka þátt í þessum vítahring

Þá komum við að börnunum okkar, næstu kynslóð sem mun erfa þessa vonlausu baráttu ef ekkert breytist. Þau koma til okkar í hreinleika, sakleysi og óspilltri sál. Ef samfélagið væri heilbrigt myndu þau blómstra, finna sinn innri styrk og ljóma í lífinu. En í stað þess skynja þau örvæntingu okkar og taka upp okkar byrðar. Börnin okkar, sem ættu að fá stuðning og kærleika, eru fljótlega sett í vél samkeppninnar og streitunnar, rétt eins og við.

Þegar börnin sýna vanlíðan, sem þau óhjákvæmilega gera í þessum aðstæðum, bregst kerfið ekki við með samkennd. Þau verða, rétt eins og við, vandamál sem þarf að „laga“. En hvernig getur brotið kerfi lagað eitthvað?

Hið raunverulega virði okkar

Við höfum verið látin trúa því að virði okkar felist í því að viðhalda þessu kerfi – vinna, eyða, skulda, hlýða. En hvað ef við myndum átta okkur á því að þetta er ekki sannleikurinn? Hvað ef við myndum skilja að raunverulegt virði okkar liggur ekki í því að vera tannhjól í þessari vél? Að við erum miklu meira en neytendur og þegnar – við erum lifandi, skapandi manneskjur með ómælanlegt innra afl.

Endurheimta virði okkar og breyta kerfinu

Ef við byrjum að sjá okkar raunverulega virði – ef við gerum okkur grein fyrir því að við erum ekki bara hlekkir í keðju, heldur einstaklingar með óendanlega getu til að vaxa og elska – þá getur kerfið ekki haldið okkur niðri.
Við erum ekki fædd til að þjóna kerfi sem byggir á hagsmunum örfárra. Við erum hér til að lifa lífi í umhverfi sem virðir okkur sem manneskjur, lífi sem nærir okkar innra afl og gerir okkur kleift að blómstra.

Hvernig breytum við þessu ástandi?

Það er hægt að breyta þessu ástandi, en til þess þurfum við að sjá okkar raunverulega virði og vinna saman að lausnum sem gera samfélagið betra fyrir alla.

● Vaxtakjör sem virka fyrir almenning: Við þurfum að breyta leikreglum peningamarkaðarins svo almenningur fái sömu vaxtakjör og er í nágrannalöndunum.

● Minni ríkisafskipti og lægri skattar: Of mikil afskipti ríkisins og háir skattar valda því að fólk getur ekki lifað eins og það á skilið.

● Sjálfbær nýting auðlinda: Auðlindirnar sem við eigum saman eiga að nýtast þjóðinni, ekki fárra stórfyrirtækja.

● Aukin áhersla á einstaklingsfrelsi: Frelsi einstaklinga er grunnurinn að heilbrigðu samfélagi.

● Bætt heilbrigðisþjónusta og menntun: Börnin okkar eiga skilið góða menntun og aðgang að góðri heilbrigðisþjónustu.

Niðurstaða

Með þessum aðgerðum losnum við úr fjötrum kerfisins og sköpum samfélag sem setur manneskjuna, ekki hagkerfið, í forgrunn. Það er kominn tími til að við sjáum virði okkar, og breytum því hvernig samfélagið virkar – þannig að við fáum öll að lifa betra lífi.

Höfundur er Ágústa Árnadóttir í 2.sæti hjá Lýðræðisflokknum í Norðvesturkjördæmi